Obturacyjne zaburzenia oddychania w czasie snu – postępowanie wielospecjalistyczne, ze szczególnym uwzględnieniem roli ortodonty

Obturacyjne zaburzenia oddychania w czasie snu (SDB, Sleep Disordered Breathing) są częstym problemem klinicznym, który dotyczy kilku procent populacji. Nierozpoznane stanowią duże zagrożenie i wiążą się z rozlicznymi konsekwencjami. Najbardziej niebezpieczną jednostką kliniczną obturacyjnych SDB według aktualnych poglądów i systematyki jest zespół obturacyjnych bezdechów sennych (OSAS, Obstructive Sleep Apnea Syndrome). Problem dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci. Istnieją liczne odrębności epidemiologiczne i patofizjologiczne pomiędzy powyższymi grupami chorych. Różni je także postępowanie. Łączy – wysoki odsetek przypadków niezdiagnozowanych i/lub nieleczonych. Obecnie wskazuje się na konieczność wielospecjalistycznego podejścia do omawianych zaburzeń i zaangażowania: laryngologów, pulmonologów, ortodontów, chirurgów szczękowo-twarzowych, internistów, pediatrów, lekarzy rodzinnych. Cel. Celem pracy jest usystematyzowanie wiadomości na temat obturacyjnych SDB u dzieci i dorosłych w obliczu szybkiego postępu wiedzy dokonującego się w ostatnich latach oraz wskazanie możliwości terapeutycznych, podejmowanych przez różnych specjalistów, ze szczególnym uwzględnieniem ortodontów i zaznaczenie różnic w postępowaniu w przypadku dzieci i dorosłych. Materiał i metody. Opisano zachowawcze i chirurgiczne metody leczenia OSAS, wyszczególniono możliwości postępowania ortodontycznego, uwzględniono różne grupy wiekowe. Wyniki. Należy rozważać zalecanie pacjentom redukcji masy ciała i modyfikacji niektórych nawyków. Skutecznym leczeniem zachowawczym OSAS cechują się: sterydy donosowe, montelukast, proteza powietrzna, terapia miofunkcjonalna. Ważnymi elementami leczenia chirurgicznego są: adneotonsillektomia (szczególnie u dzieci), operacje ortognatyczne, w ostateczności – tracheostomia. W postępowaniu ortodontycznym należy wymienić: szybkie poszerzanie szczęki (także ze wsparciem chirurgicznym), terapię maską twarzową oraz aparatami czynnościowymi przemieszczającymi żuchwę do przodu. Wnioski. W omawianym zagadnieniu konieczna jest wielospecjalistyczna opieka nad pacjentem, której niezwykle istotnym ogniwem jest ortodonta. (Burghard M, Brożek- Mądry E, Krzeski A. Obturacyjne zaburzenia oddychania w czasie snu – postępowanie wielospecjalistyczne, ze

szczególnym uwzględnieniem roli ortodonty. Forum Ortod 2019; 15: 58-67).

Obstructive Sleep Disordered Breathing (SDB) is a common clinical problem that refers to a few percent of population. If undiagnosed, it constitutes a significant risk and it is associated with many consequences. According to current views and classification, the Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSAS) is the most dangerous clinical form of the obstructive SDB. A problem relates not only to adults, but also to children. There are many epidemiological and pathophysiological differences between aforementioned groups of patients. The management is also different. There are also similarities – high percentage of undiagnosed and/or untreated cases.

Currently, necessity of multidisciplinary approach to discussed disorders is recommended as well as involvement of: laryngologists, pulmonologists, orthodontists, maxillofacial surgeons, internal medicine specialists, pediatricians, and general practitioners. Aim. The aim of this paper is to systematize knowledge on the obstructive SDB in children and adults in the face of rapid progress in knowledge in recent years, to point out therapeutic options provided by various specialists, with particular focus on orthodontists, and to highlight differences in therapy of children and adults. Material and methods. Conservative and surgical methods of OSAS treatment were described, options of orthodontic management were listed, and various age groups were reviewed. Results. It should be considered to recommend weight loss and modification of some habits. Effective conservative methods of OSAS treatment include: nasal steroids, montelukast, air prosthesis, myofunctional therapy. Important elements of surgical treatment include: adenotonsillectomy (especially in children), orthognathic surgery, and eventually – tracheotomy. Orthodontic management should include: rapid maxillary expansion (also with surgical support), facemask therapy, and functional devices for advancing the mandible. Conclusions. Patients suffering from the discussed problem require multidisciplinary care, and an orthodontist is a very important link. (Burghard M, Brożek-Mądry E, Krzeski A. Obstructive sleep disordered breathing – multidisciplinary management with a particular focus on the role of an orthodontist. Orthod Forum 2019; 15: 58-67).