Postępowanie ortodontyczne u pacjentów onkologicznych

Choroby nowotworowe stanowią wyzwanie dla dzisiejszej medycyny, ponieważ przyczyniają się do zgonów dzieci i młodzieży na świecie.

Cel.
Celem pracy był przegląd doniesień naukowych dotyczących planowania leczenia ortodontycznego u pacjentów, którzy w przeszłości doświadczyli leczenia onkologicznego lub – postępowania ortodontycznego u pacjentów, którzy otrzymali diagnozę nowotworu w trakcie leczenia ortodontycznego.

Materiał i metody.
Dokonano przeglądu piśmiennictwa w języku polskim i angielskim, z wykorzystaniem bazy PubMed i Scopus z lat 2003–2022, używając słów kluczowych: chemioterapia, radioterapia, onkologia wieku dziecięcego, leczenie ortodontyczne pacjentów onkologicznych, powikłania terapii onkologicznej.

Wyniki.
Terapie przeciwnowotworowe, takie jak chemioterapia, radioterapia oraz leczenie skojarzone polegające na połączeniu chemioterapii i radioterapii, mogą powodować wystąpienie działań niepożądanych zarówno ogólnoustrojowych, jak i miejscowych. Do powikłań występujących w jamie ustnej zalicza się wady zgryzu (tyłozgryzy, zgryzy otwarte, zgryzy krzyżowe) oraz nieprawidłowości zębowe, takie jak mikrodoncja, hipodoncja, oligodoncja, anodoncja, taurodontyzm. Terapie przeciwnowotworowe u dzieci mogą powodować zahamowanie wzrostu twarzoczaszki w wymiarze strzałkowym i pionowym. Im młodszy wiek pacjenta w chwili rozpoczęcia leczenia onkologicznego, tym większe ryzyko powikłań w zakresie zaburzeń rozwojowych układu stomatognatycznego. U pacjentów onkologicznych z wadami zgryzu duże znaczenie ma współpraca interdyscyplinarna, która pozwala odpowiednio zaplanować i zmodyfikować leczenie ortodontyczne.

Wnioski.
W ostatnich latach dokonał się ogromny postęp w skutecznym leczeniu nowotworów. Bardzo ważna dla lekarza ortodonty stała się znajomość powikłań powstałych w wyniku leczenia przeciwnowotworowego. Wiedza ta pozwala na ustalenie jak najbardziej optymalnego planu leczenia ortodontycznego dla pacjenta onkologicznego, a także zmniejszenie powikłań związanych z terapią przeciwnowotworową.



Cancer is a challenge for today’s medicine, as it contributes to the deaths of children and adolescents worldwide.

Aim.
The purpose of this paper was to review scientific reports on orthodontic treatment planning in patients who have received oncological treatment in the past or – orthodontic management in patients who received a cancer diagnosis during orthodontic treatment.

Material and methods.
Literature in Polish and English has been reviewed, using the PubMed and Scopus databases from 2003–2022, using the keywords: chemotherapy, radiation therapy, paediatric oncology, orthodontic treatment of oncological patients, complications of oncological therapy.

Results.
Anticancer therapies, such as chemotherapy, radiation therapy and combination treatment involving a combination of chemotherapy and radiation therapy, can cause both systemic and local side effects. Complications that occur in the oral cavity include malocclusions (posterior bites, open bites, crossbites) and dental abnormalities such as microdontia, hypodontia, oligodontia, anodontia, and taurodontism. Anticancer therapies in children can cause impaired growth of the facial skeleton in the sagittal and vertical dimensions. The younger the patient’s age at the start of cancer treatment, the greater the risk of complications in terms of developmental disorders of the stomatognathic system. In oncological patients with malocclusions, interdisciplinary cooperation is essential as it allows to plan and modify orthodontic treatment accordingly.

Conclusions.
In recent years, tremendous progress has been made in the effective treatment of cancer. It has become essential for an orthodontist to know about the complications arising from anticancer treatment. This approach helps determine the most optimal orthodontic treatment plan for an oncological patient, as well as reduce complications associated with cancer therapy.