Rozszczepy podniebienia pierwotnego i wtórnego – postępowanie ortodontyczne we wczesnym etapie rozwoju osobniczego przedstawione na podstawie piśmiennictwa i doświadczeń własnych

Wstęp
Rozszczepy podniebienia pierwotnego i/lub wtórnego (RPP/W) są najczęściej występującymi wadami rozwojowymi twarzy, które na świecie rozpoznaje się z częstością 1,47 na 1000 urodzeń. Leczenie pacjentów z rozszczepem podniebienia pierwotnego i wtórnego (RPPiW) jest wieloletnie, wieloetapowe i interdyscyplinarne. Opieka specjalistyczna rozpoczyna się od urodzenia i przebiega z okresami aktywnej terapii i oraz obserwacji rozwoju osobniczego, w tym twarzy i narządu żucia.

Cel
Celem pracy jest zaprezentowanie protokołu terapii ortodontycznej niemowląt z całkowitym rozszczepem podniebienia pierwotnego i wtórnego w okresie przedchirurgicznym na podstawie piśmiennictwa i doświadczeń własnych.

Materiał i metody
Praca zawiera dane zaczerpnięte z piśmiennictwa specjalistycznego z lat 1994–2021 oraz prezentuje protokół postępowania przedchirurgicznego u niemowląt z RPPiW stosowany w Poradni Wad Rozwojowych w Zabrzu.

Wyniki
Lekarz ortodonta, zgodnie z protokołem leczenia rozszczepów w Poradni Wad Rozwojowych w Zabrzu, na wczesnym etapie rozwoju dziecka ocenia morfologię twarzy i jamy ustnej oraz funkcje oralne. W ramach przedchirurgicznej opieki ortodontycznej niemowląt z RPPiW polecany jest masaż wargi. We wczesnym leczeniu dzieci z tą wadą rozwojową można stosować również aparaty ortodontyczne w ramach PSIO. Celem takiego leczenia jest modyfikacja wzrostu szczęki, poprawa symetrii wargi i nosa, lepsze uszeregowanie wałów dziąsłowych i wyrostków podniebiennych oraz przeprowadzenie operacji wargi z najmniejszym napięciem tkanek.

Wnioski
Stosowanie aparatów w niemowlęcym przedchirurgicznym postępowaniu ortopedycznym w dzieci z RPPiW wymaga przeprowadzenia długofalowych, randomizowanych badań z zastosowaniem jednolitego protokołu terapii chirurgicznej, ortodontycznej i ortopedycznej.



Introduction
Primary and/or secondary cleft palate (P/SCP) is the most common facial malformation and is diagnosed at a rate of 1.47 per 1000 births worldwide. Patients with primary and/or secondary cleft palate (P/SCP) require long-term, multiyear, multi-stage, and interdisciplinary treatment. Specialised care begins at birth and progresses with active therapy and individual follow-up periods in relation to the face and the masticatory organ.

Aim
The aim of this study is to present a protocol for orthodontic therapy of infants with complete primary and secondary cleft palate in the pre-surgical period, based on the literature and our own experience.

Material and methods
The paper contains data from specialist literature between 1994 and 2021, and presents the protocol of pre-surgical management of infants with P/SCP used in the Developmental Malformation Outpatient Clinic ACSiMS in Zabrze.

Results
At the early stage of the child’s development, an orthodontist evaluates facial and oral morphology, as well as oral functioning, in accordance with the protocol for cleft treatment in the Developmental Malformation Outpatient Clinic in Zabrze. Lip massage is recommended as part of the pre-surgical orthodontic care of infants with P/SCP. Orthodontic appliances may also be used in the early treatment of children with P/SCP, as a part of PSIO. The aim of such treatment is to modify the maxillary growth, improve the symmetry of the lip and nose, better align the alveolar ridge and palatine processes, and perform lip surgery with the least amount of tissue tension (cheiloplasty).

Conclusions
The use of appliances in the infantile pre-surgical orthopaedic management of children with P/SCP requires long-term randomised trials using a uniform protocol for surgical, orthodontic, and orthopaedic therapy.