The bacterial flora of crulal ulceration in the case of the chronic venous insuffciency (CVI). Art. II. The dependence of bacterial isolation rate on the selected clinical parameters of venous ulcerations

Wstęp
Celem pracy było sprawdzenie, czy zachodzą relacje pomiędzy wybranymi parametrami klinicznymi owrzodzeń goleni na tle przewlekłej niewydolności żylnej a ich zakażeniem bakteryjnym. W związku z tym przedstawioną w pierwszej części pracy [1] częstość izolacji bakteryjnych, w odniesieniu do bakterii izolowanych najczęściej, postanowiono rozpatrzyć z uwzględnieniem powierzchni owrzodzenia i czasu jego trwania.
Materiał i metody
Badania przeprowadzono u 33 chorych (18 kobiet i 15 mężczyzn) z owrzodzeniami goleni w przebiegu przewlekłej niewydolności obwodowego krążenia żylnego. Badanymi parametrami klinicznymi owrzodzeń były:
1) powierzchnia owrzodzenia,
2) czas trwania choroby (od pierwszego pojawienia się owrzodzenia).

Szczegółową charakterystykę badanego materiału przedstawiono w pierwszej części pracy [1], natomiast opisy ustalania wielkości badanych parametrów klinicznych – w pracy wcześniejszej [2].
Do porównań wartości liczbowych badanych parametrów klinicznych użyto testu U Manna-Whitney’a [3]. Porównywano wg schematu kobiety vs mężczyźni.
Zależności częstości izolacji bakteryjnych od badanych parametrów klinicznych owrzodzeń ustalano przy użyciu testu Chi2 [3]. Porównywano – oddzielnie dla kobiet i mężczyzn oraz dla obu płci łącznie – wg schematu:








Dla wszystkich porównań przyjęto najniższy poziom znamienności statystycznej różnic p <0,05.
Wyniki
U kobiet i mężczyzn łącznie powierzchnia owrzodzenia zawierała się w granicach 2-80 cm² i wynosiła średnio 24,24 cm². Średnia powierzchnia owrzodzenia u mężczyzn (38,13 cm²), w porównaniu do kobiet (12,67 cm²), była wysoce znamiennie (p <0,001) wyższa (tab. 1.).
U kobiet i mężczyzn łącznie czas trwania choroby zawierał się w granicach 1–40 lat i wynosił średnio 11,12 roku. Średni czas trwania choroby u kobiet (10,33 roku), w porównaniu do mężczyzn (12,07 roku) nie wykazywał różnicy znamiennej (tab. 2.).

Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, a także u kobiet i mężczyzn łącznie, częstości izolacji drobnoustrojów występujących najczęściej – S. aureus, P. aeruginosa, E. coli i P. mirabilis – nie różniły się znamiennie u chorych z powierzchniami owrzodzeń w przedziałach poniżej i powyżej wartości średniej (ryc. 1.).

Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, a także u kobiet i mężczyzn łącznie, częstości izolacji drobnoustrojów występujących najczęściej – S. aureus, P. aeruginosa, E. coli i P. mirabilis – nie różniły się znamiennie u chorych z czasami trwania choroby w przedziałach poniżej i powyżej wartości średniej (ryc. 2.).
Omówienie
Rozpatrywane parametry kliniczne owrzodzeń żylnych – powierzchnia owrzodzenia (2–80 cm²) i czas trwania choroby (1–40 lat) – wykazywały znaczne rozpiętości wyników jednostkowych. Jednakże zależności wymienionych parametrów klinicznych z wynikami badań bakteriologicznych (w zakresie drobnoustrojów występujących najczęściej) nie są wyraźne. Wprawdzie częstość izolacji E. coli u kobiet z powierzchnią owrzodzenia powyżej średniej, w porównaniu do kobiet z powierzchnią owrzodzenia poniżej średniej, jest wyższa, a u mężczyzn – w tych samych kategoriach – niższa, jednakże różnice wykazują jedynie charakter tendencji z wartością testów na granicy znamienności statystycznej. Z kolei częstości izolacji E. coli u mężczyzn oraz w całej grupie osobowej oraz P. aeruginosa u kobiet i w całej grupie osobowej są wyższe u osób z czasem trwania choroby powyżej średniej, w porównaniu do osób z czasem trwania choroby poniżej średniej, ale różnice mają również charakter nieznamiennych tendencji. W odniesieniu do pozostałych izolowanych gatunków drobnoustrojów rozpatrywanych różnic nie obserwowano.
Przytoczone spostrzeżenia są podobne do obserwowanych w przypadku flory bakteryjnej owrzodzeń goleni i stóp u chorych z mieszaną niewydolnością krążenia obwodowego [2].
Owrzodzenie stanowi potencjalne wrota zakażenia [4]. W świetle przytoczonych danych własnych, na możliwość rozwoju zakażenia nie wpływają ani czas trwania owrzodzenia, ani jego rozległość.
Wnioski
Na podstawie danych przedstawionych w I [1] i II części pracy sformułowano następujące wnioski:
- zasiedlanie przez bakterie skóry goleni u osób klinicznie zdrowych oraz powierzchni owrzodzeń goleni pochodzenia żylnego, w sensie liczby osób z dodatnimi wynikami badań bakteriologicznych oraz liczby izolacji bakteryjnych jest porównywalne;
- główne różnice polegają na odmiennym u obu grup osobowych składzie jakościowym flory bakteryjnej oraz na współwystępowaniu różnych gatunków i rodzajów bakterii: na skórze goleni osób klinicznie zdrowych występują bakterie saprofityczne, w izolacjach pojedynczych lub podwójnych, natomiast na powierzchni owrzodzeń – bakterie patogenne, w izolacjach pojedynczych lub wielorakich kombinacjach izolacji podwójnych, a nawet potrójnych;
w częstości izolacji bakteryjnych nie wykazują związków z parametrami klinicznymi owrzodzeń: powierzchnią i czasem trwania owrzodzenia.
Piśmiennictwo
1. Seneczko F, Kaszuba A, Kozłowska M, Spinek A, Mordaka R, Pakuła R, Kozanecka-Muzyk B, Gawlik J: Flora bakteryjna owrzodzeń goleni w przebiegu przewlekłej niewydolności obwodowego krążenia żylnego. Część I. Częstość izolacji i skład jakościowy flory bakteryjnej. Post Dermatol Alergol, 2003, 1, 15-21.
2. Seneczko M, Kaszuba A, Gawlik J: Flora bakteryjna owrzodzeń goleni i stóp u chorych z mieszaną niewydolnością krążenia obwodowego. Część II. Zależność częstości izolacji bakteryjnych od parametrów klinicznych owrzodzeń. Post Dermatol Alergol, 2001, 3, 158-61.
3. Stanisz A: Przystępny kurs statystyki w oparciu o program Statistica PL na przykładach z medycyny. StatSoft, Polska sp. z o.o., Kraków 1998, 145-76.
4. Parish LC, Witkowski JA: Bakteryjne zakażenia skóry. Medycyna po Dyplomie, 1993, 1, przedruk 1986, 2-8.



Adres do korespondencji: prof. dr hab. med. Andrzej Kaszuba, Klinika Dermatologii i Dermatologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny,
ul. Kniaziewicza 1/5, 91-347 Łódź