Edukacyjna rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem po amputacji kończyny dolnej

Amputacja kończyny dolnej, czyli operacyjne usunięcie części lub całego narządu, dotyczy coraz większej liczby pacjentów, zwłaszcza w starszym wieku. Obecnie 90% amputacji kończyn dolnych wykonuje się z powodu powikłań chorób naczyniowych. Pozostałymi przyczynami są urazy, nowotwory oraz wady rozwojowe. Decyzję o amputacji kończyny dolnej podejmuje wyspecjalizowany zespół chirurgów, uwzględniając obszar tkanek dotkniętych zmianami, rozległość procesu chorobowego oraz stan ogólny pacjenta. Po amputacji istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia wielu powikłań, takich jak: krwiaki, infekcje, martwica, przykurcze, nerwiaki oraz dolegliwości bólowe. Usprawnianie pacjenta powinno być prowadzone już od pierwszych dni po zabiegu, aby zapobiec powikłaniom wynikającym z unieruchomienia. Bardzo istotne jest wykonywanie ćwiczeń oddechowych i przeciwzakrzepowych oraz zapobieganie wystąpieniu przykurczy. Ważnym zadaniem pielęgniarki jest przekazanie choremu informacji na temat właściwego układania kikuta. Do utrzymania kikuta w dobrym stanie konieczne jest zapoznanie pacjenta z zasadami pielęgnowania jego skóry. Przed rozpoczęciem protezowania kikut amputowanej kończyny dolnej musi być prawidłowo ukształtowany, co umożliwia właściwa technika jego bandażowania oraz hartowania. W procesie leczenia usprawniającego pacjenta po amputacji kończyny wyróżnia się trzy zasadnicze okresy: etap szpitalny, etap poszpitalny i etap pooperacyjnego usprawniania.

Głównym celem pracy jest określenie edukacyjnej roli pielęgniarki na każdym etapie usprawniania pacjenta po zabiegu amputacji kończyny dolnej. Personel pielęgniarski podejmuje wiele działań mających przyspieszyć adaptację chorego do nowej sytuacji, które zostały przedstawione w artykule.

Lower limb amputation or surgical removal of part or all of the organ, affects an increasing number of patients, especially in old age. Currently 90% of lower limb amputations are performed because of existing complications of vascular disease. However, the causes of other subsrtactions are injuries, cancers and malformations. The decision on amputation of the lower limb is made by a specialized team of surgeons taking into account the affected tissue area, extent of the disease process and the general condition of the patient. After amputation, there is a risk of many complications, such as hematomas, infections, necsrosis, contractures, neuromas and pain. Patient rehabilitation should be carried out from the first days after surgery to prevent complications from immobilization. It is very important then to conduct breathing exercises, anticoagulant exercises and preventing the occurrence of contractures. An important task of the nurse is to provide the patient with information n on how to properly lay the stump. To keep the stump in good condition, it is necessary to familiarize the patient with the rules of stump skin care. Before starting the prothesis, the stumpo of the amputated lower limb must be properly shaped, which allows the correct technique of bandaging and hardening the stump. In the process of rehabilitation of a patient after limb amputation, three main periods are distinguished: hospital stage, inpatient stage and postoperative stage of patient rehabilitation.

The main purpose of the work is to determinate the educational role of nurse at every stage of patient improvement after lower limb amputation. Nursing staff undertake many activities aimed to accelerating the adaptation of patients to the new health situation is presented in this paper.