Ocena stanu wiedzy chorych na temat żylnej choroby zatorowo-zakrzepowej

Cel pracy: Ocena wiedzy respondentów na temat czynników ryzyka i profilaktyki żylnej choroby zatorowo-zakrzepowej (ZChZZ).

Materiał i metody: Badaniami objęto grupę 100 osób, pacjentów przychodni „Górzyskowo” w Bydgoszczy. Do badania były włączone osoby, które wyraziły dobrowolną zgodę na udział w nim. Do gromadzenia danych wykorzystano ankietę. Zawierała ona dane demograficzne i pytania szczegółowe, pozwalające na realizację założonego celu badań.

Wyniki: Badani najczęściej wskazywali, że na rozwój ŻChZZ mają wpływ: otyłość (92%), żylaki kończyn dolnych (91%), unieruchomienie (83%), zaburzenia krzepliwości krwi (74%). Rzadziej do czynników ryzyka zaliczali stosowanie środków hormonalnych i chorobę nowotworową. W ocenie subiektywnej, 12% ankietowanych zaliczyłoby siebie do grupy o wysokim ryzyku rozwoju zakrzepicy żylnej, 48% ocenia własne ryzyko jako umiarkowane, a pozostałe 40% jako niskie. Grupa ankietowanych zaliczająca siebie do osób o niskim ryzyku zakrzepicy była znacząco młodsza od grupy wskazującej w samoocenie na umiarkowane ryzyko zakrzepicy żylnej (p = 0,03). W grupie badanej 33% osób stosuje lub stosowało środki przeciwzakrzepowe w formie doustnej i/lub w formie iniekcji. Osoby, które przyjmowały środki przeciwzakrzepowe, za istotne czynniki ryzyka ŻChZZ uznały: złamania kończyn, zabiegi chirurgiczne, długotrwałe unieruchomienie i palenie tytoniu (p < 0,05). Najwięcej badanych uznało, że w zapobieganiu zakrzepicy żylnej ważną rolę odgrywa prawidłowa masa ciała (92%) i aktywność fizyczna (86%).

Wnioski: W subiektywnej ocenie ryzyka zakrzepicy żylnej, podobna liczba respondentów zalicza siebie do grupy umiarkowanego i niskiego ryzyka zachorowania. Ocena ta jest zależna od wieku. Osoby, które przyjmowały środki przeciwzakrzepowe, istotnie częściej wskazywały na wybrane czynniki ryzyka: złamania kończyn, zabiegi chirurgiczne i długotrwałe unieruchomienie.

The aim of the study was the assessment of respondents’ knowledge about risk factors and the prophylaxis of venous thromboembolism (VTE).

Material and methods: The tested group constituted of 100 people, patients of “Górzyskowo” Clinic in Bydgoszcz. Tests were carried out on patients, who agreed to participate. For collecting data questionnaire was used. It contained demographic data and detailed questions, which allowed to realise the aim of the tests.

Results: Tested people most commonly stated, that influence on the VTE have: obesity (92%), varicose veins (91%), immobility (83%), blood clotting difficulties (74%). Rarely they also claimed using hormones and canceric disease. In subjective assessment of questioned people 12% of them treated themselves as being in high risk group of VTE. 48% claims that their risk is moderate and the other 40% as low. This group which assessed their risk as low was significantly younger than the group which assessed their VTE risk as moderate (p = 0.03). 33% of tested group use or used anticoagulants orally or in the form of injections. People, who used coagulants said that significant VTE risk factors were: broken limbs, operations, immobility, smoking (p < 0.05). Majority of tested group claimed that in preventing VTE significant role plays proper body mass (92%) and physical activity (86%).

Conclusions: In subjective assessment of VTE risk, similar number of respondents counts themselves as a members of moderate and low risk group. This assessment depends on the age of respondents. People, who used anticoagulants significantly more often indicated on the following risk factors: broken limbs, operations and long-term immobility.