Przystosowanie psychiczne osób z chorobą nowotworową po leczeniu chirurgicznym Mental adaptation of people with cancer after surgery

Wstęp
: Choroba nowotworowa jest jedną z najbardziej stresujących. Jej konsekwencją są zmiany poznawcze, emocjonalne i behawioralne. Przystosowanie się do choroby jest procesem przyjmowania strategii i stylu radzenia sobie z nią, który mobilizuje pacjentów do leczenia i wpływa na jakość ich życia. Cel pracy: Ocena funkcjonowania psychologicznego osób z rozpoznaną chorobą nowotworową oraz ich przystosowania do funkcjonowania w społeczeństwie.

Materiał i metody
Badaniami objęto 100 pacjentów leczonych chirurgicznie z powodu raka jelita grubego (50%) i nowotworu piersi (50%) w czterech szpitalach klinicznych w Łodzi. Posłużono się autorską ankietą demograficzną dotyczącą zmiennych socjodemograficznych oraz skalą Mini-MAC. Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą testu U Manna-Whitneya, Kruskala-Wallisa i c2. Ze statystycznego punktu widzenia związki były istotne, gdy p < 0,05.

Wyniki
W badaniach wzięły udział 72 kobiety (50 po mastektomii i  22 po wyłonieniu stomii) oraz 28 mężczyzn. Ponad połowa respondentów (56%) była czynna zawodowo. U większości (56%) chorobę zdiagnozowano rok wcześniej. Badając dane demograficzne, w większości nie stwierdzono istotnych pozytywnie korelacji. Wykazano różnicę istotną statystycznie jedynie pomiędzy miejscem zamieszkania i poziomem wykształcenia a strategią radzenia sobie. Czynniki demograficzne nie miały większego wpływu na style radzenia sobie, zaobserwowano natomiast istotną korelację, badając miejsce zamieszkania oraz poziom wykształcenia.

Wnioski
W radzeniu sobie z chorobą nowotworową zarówno osoby ze stomią jelitową, jak i po mastektomii preferowały ducha walki oraz pozytywne przewartościowanie. U większości badanych dominował styl konstruktywny. Styl destruktywny nieznacznie częściej występował u osób zamieszkujących tereny wiejskie. Nieco gorsze wyniki bezradności-beznadziejności mieli badani z wykształceniem średnim ogólnokształcącym.



Introduction
Cancer is perceived as one of the most stressful diseases, which leads to cognitive, emotional, and behavioural changes. Adapting to the disease is a process of adopting a strategy and style of coping with the disease that mobilises patients to struggle with the disease, and this affects their quality of life. Aim of the study: Assessment of the psychological functioning of people diagnosed with cancer and their adaptation to functioning in society.

Material and methods
: The study involved 100 patients treated surgically, including colorectal cancer (50%) and breast cancer (50%), in four clinical hospitals in Łódź. The research tools were as follows: the authors’ own demographic survey on sociodemographic variables and the Mini-MAC scale. Statistical analysis was performed using the U Mann-Whitney, Kruskal-Wallis, and c2 tests. The relationships were considered statistically significant when p < 0.05.

Results
The study involved 28 men and 72 women, of whom 50 were women after mastectomy and 22 were women with a stoma. Over half (56%) were professionally active. Most respondents (56%) were diagnosed a year ago. When examining demographic data, no significant correlations were found. A statistically significant difference was shown only between the place of residence and level of education, and coping strategy. Demographic factors also had a modest impact on coping styles. A significant correlation was observed when examining the place of residence and level of education.

Conclusions
: In patients with intestinal stoma, as well as women after mastectomy, in their strategy of coping with cancer, they prefer a fighting spirit and positive re-evaluation. Most of the respondents had a constructive style. A destructive style was slightly more common in people living in rural areas. Slightly lower results of helplessness-hopelessness were obtained by respondents with general secondary education.