Subiektywna ocena bólu pooperacyjnego u pacjentów po wybranych zabiegach chirurgicznych

Wstęp : Ból stanowi naturalną reakcję organizmu na czynniki uszkadzające. Jednym z wielu problemów, z którymi boryka się współczesna medycyna, jest ból pooperacyjny. Zgodnie z ustawodawstwem międzynarodowym oraz polskim pacjenci powinni mieć zagwarantowaną opiekę medyczną eliminującą ból powstały wskutek chorób oraz działalności wynikającej z ich leczenia i pielęgnacji. W okresie pooperacyjnym pacjenci są szczególnie narażeni na zwiększone odczuwanie bólu. Ocenę bólu można zaliczyć do najważniejszych umiejętności zespołu terapeutycznego.

Cel pracy : Analiza natężenia bólu pooperacyjnego w bezpośrednim okresie po zabiegu chirurgicznym w zależności od skali oceny natężenia bólu, rodzaju i metody zabiegu, rodzaju zastosowanego znieczulenia oraz doby po zabiegu.

Materiał i metody : Badanie prowadzono od czerwca do września 2009 r. wśród 84 chorych leczonych na oddziale chirurgicznym Szpitala Regionalnego w Kołobrzegu. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędzia badawcze stanowiły: autorski kwestionariusz ankiety, skale oceny natężenia bólu oraz kwestionariusz polskiej wersji skali klinicznych wskaźników jakości postępowania z bólem pooperacyjnym (wybrane pytania).

Wyniki : Przeprowadzone badanie wykazało, że ból stanowił integralną część okresu pooperacyjnego respondentów. Nie wykazano istotnego związku między metodą, trybem, rodzajem zabiegu i rodzajem znieczulenia a nasileniem bólu (p > 0,05). W opinii ankietowanych zastosowane leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne było niewystarczające. Ból odczuwany w 3. dobie po zabiegu chirurgicznym okazał się istotnie słabszy w odniesieniu do 1. doby (p < 0,05).

Wnioski :

1. Pacjenci po zabiegach chirurgicznych odczuwali istotnie większe natężenie bólu w 1. dobie w porównaniu z 3. dobą.

2. Metoda i rodzaj zabiegu oraz rodzaj zastosowanego znieczulenia nie miały wpływu na poziom odczuwanego bólu.

3. Istnieje potrzeba wprowadzenia w placówce bardziej urozmaiconego leczenia przeciwbólowego, z wykorzystaniem metod niefarmakologicznych.

Background : Pain is a natural reaction of an organism when experiencing damage. One problem that modern medicine has to cope with is postoperative pain. According to international and Polish law, patients should be guaranteed pain-free medical care. The pain experienced during the postoperative period can be particularly strong and the ability to estimate it is one of the most important skills of the therapeutic team.

Aim of the study : The aim of this study was to analyze the type and intensity of postoperative pain immediately after surgery with regard to different methods of pain assessment, the type and method of a surgical procedure and the type of anaesthesia.

Material and methods : The study was conducted from June to September 2009 and involved 84 patients hospitalized at the surgical ward of the Regional Hospital in Kołobrzeg. A diagnostic survey was used and the research instruments included the author’s questionnaire, pain intensity assessment scales and a questionnaire based on the Polish version of the scale of Clinical Quality Indicators in Postoperative Pain Management.

Results : The study demonstrated that pain was an integral part of the postoperative period. There was no significant relationship between the method, type of surgery, type of anaesthesia and pain escalation (p > 0.05). According to respondents both pharmacological and non-pharmacological treatment was insufficient. Pain that was experienced on the third day after surgery was significantly weaker than on the first day (p < 0.05).

Conclusions:

1. The pain experienced by the patients after surgical procedures was much more intensive on the first than on the third day after surgery.

2. Neither the method and the type of surgery nor the type of anaesthesia had influence on pain intensity.

3. It is necessary to introduce more varied anaelgesic treatment including non-pharmacological methods in the centre.