Zachowania zdrowotne a wybrane czynniki ryzyka pacjentów z przewlekłym niedokrwieniem kończyn dolnych

Wstęp:
Celem badań była ocena zachowań zdrowotnych oraz analiza wybranych czynników ryzyka zachorowania wśród pacjentów z rozpoznaną chorobą przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych.

Materiał i metody:
Badaniem objęto 100 pacjentów z rozpoznanym przewlekłym niedokrwieniem kończyn dolnych według klasyfikacji Fontaine´a ze stopniem niedokrwienia IIb–IV. W badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego z zastosowaniem Inwentarza Zachowań Zdrowotnych autorstwa Juczyńskiego i autorski kwestionariusz ankiety oraz metodę analizy dokumentacji medycznej.

Wyniki:
Zachowania zdrowotne wśród 54% badanych kształtowały się na niskim poziomie. Analiza statystyczna wykazała związek pomiędzy zachowaniami zdrowotnymi a liczbą wypalanych papierosów (p = 0,0357), nadciśnieniem tętniczym (p = 0,0398), hipercholesterolemią (p = 0,0446), wiekiem (p = 0,0015) oraz płcią (p = 0,0021). W badanej grupie stwierdzono występowanie głównych czynników ryzyka zachorowania na przewlekłą chorobę niedokrwienną kończyn dolnych: płeć, wiek, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, palenie tytoniu, zaburzenia gospodarki lipidowej, a także nadwagę i otyłość oraz występowanie chorób o podłożu miażdżycowym. Według klasyfikacji Fontaine’a wśród badanych przeważał rozpoznany III stopień niedokrwienia (44%), nieco mniej badanych (33%) miało IV stopień, natomiast najmniej osób (23%) miało zdiagnozowany stopnień niedokrwienia IIb.

Wnioski:
Zachowania zdrowotne pacjentów z przewlekłym niedokrwieniem kończyn dolnych kształtowały się ogólnie na niskim poziomie; na najniższym w kategorii praktyk zdrowotnych oraz prawidłowych nawyków żywieniowych. W badanej grupie pacjentów wykryto obciążenie czynnikami ryzyka zachorowania na przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych.



Introduction:
The aim of the study was to assess health behaviours and analyse selected risk factors for disease among patients diagnosed with chronic lower limb ischaemia.

Material and methods:
The study included 100 patients with chronic lower limb ischaemia according to the Fontaine classification in stages IIb to IV. The study used the diagnostic survey method using Juczynski’s Health Behaviour Inventory and a proprietary survey questionnaire, as well as analysis of medical records.

Results:
In the study, 54% of the subjects had low levels of health behaviours. A statistical analysis revealed a correlation between health behaviours and certain risk factors such as the number of cigarettes smoked (p = 0.0357), hypertension (p = 0.0398), hypercholesterolaemia (p = 0.0446), age (p = 0.0015), and gender (p = 0.0021). The study group had the main risk factors for chronic ischaemic disease of the lower limbs, which include gender, age, hypertension, type 2 diabetes mellitus, smoking, lipid metabolism disorders, overweight and obesity, and history of atherosclerotic diseases. According to Fontaine’s classification, diagnosed degree III ischaemia prevailed among the subjects (44%), slightly fewer subjects (33%) had degree IV, while the fewest subjects (23%) were diagnosed with degree IIb ischaemia.

Conclusions:
Health behaviours of patients with chronic lower limb ischaemia were at a low level overall; the lowest in the categories of health practices and proper eating habits. A burden of risk factors for chronic lower limb ischaemia was detected in the study group of patients.