Zwiększona częstość występowania ciężkiej cukrzycowej kwasicy ketonowej u dzieci z cukrzycą typu 1 w czasie pandemii COVID-19: kohortowe badanie obserwacyjne

Wstęp
Ogłoszona przez WHO w marcu 2020 r. pandemia choroby koronawirusowej 2019 (COVID-19) wpłynęła na wiele aspektów naszego życia. Aktualna sytuacja epidemiologiczna może mieć dodatkowy wpływ na pogłębienie problemów z rozpoznawaniem cukrzycy typu 1 (T1D) i opóźnienie rozpoczęcia leczenia, a w konsekwencji zwiększenia ryzyka rozwoju cukrzycowej kwasicy ketonowej (DKA).

Cel pracy
Ocena i porównanie ciężkości i częstości występowania DKA w okresie od marca do maja 2019 r. oraz w czasie epidemii COVID-19 od marca do maja 2020 r. w grupie dzieci z nowo rozpoznaną cukrzycą.

Materiał i metody
Dokonano analizy przypadków nowo rozpoznanej T1D u dzieci hospitalizowanych na naszym oddziale w analogicznych okresach. Ciężkość DKA była określona w oparciu o definicję ISPAD.

Wyniki
Analizą objęto łącznie 86 dzieci: 34 w grupie z 2020 r. i 52 w grupie z 2019 r. odpowiednio w średnim wieku 9,90 ±4,9 vs 9,59 ±4,7 lat ze średnią HbA1c odpowiednio 12,9 ±2,4 vs 11,5 ±2,2%. W badanym okresie 2020 r. częstość DKA była o 12 punktów procentowych większa w porównaniu z poprzednim rokiem (52,94% vs 40,38%; p = 0,276).  Przy przyjęciu (2020 vs 2019) 32,35% vs 11,54% przypadków spełniało kryteria ciężkiej DKA (p = 0,026), 17,65 vs 13% umiarkowanej (p = 0,759) i 2,94 vs 15,38% łagodnej (p = 0,081).  U żadnego z analizowanych pacjentów nie rozpoznano COVID-19.

Wnioski
Związana z pandemią COVID-19 zmiana w funkcjonowaniu społeczeństwa i opieki zdrowotnej wpłynęła na wzrost częstości DKA w przebiegu nowo rozpoznanej cukrzycy typu 1 u dzieci o 12 punktów procentowych wraz ze zwiększeniem odsetka ciężkich przypadków. Regularna edukacja całego społeczeństwa o objawach cukrzycy mogłaby wpłynąć na szybsze rozpoznawanie choroby i redukcję częstości DKA. 



Introduction
On March 11, 2020 the WHO announced a coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic. Lockdown restrictions, compromised access to medical care and fear of potential exposure to SARS-CoV-2 have forced patients with non-COVID-19 illnesses such as type 1 diabetes (T1D) to stay home. This situation can lead to delay in T1D diagnosis and insulin treatment resulting in rapid progression to diabetic ketoacidosis (DKA) and therefore increased risk of complications and death.  

Aim
The aim of this study was to evaluate the frequency and severity of DKA at the onset of T1D in children diagnosed in our department during COVID-19 pandemic lockdown from March 2020 till May 2020 in comparison to corresponding period of the previous year. 

Material and methods
We collected data of children with newly diagnosed T1D. DKA was defined according to ISPAD guidelines. 

Results
The study cohort comprised 34 children in group 2020 and 52 in group 2019 with an average age 9.90 ±4.9 vs. 9.59±4.7 years with mean HbA1c 12.9 ±2.4 vs. 11.5 ±2.2%, respectively. The incidence of DKA was higher by 12% in group 2020 vs. 2019 (52.94% vs 40.38%; p = 0.276).  Regarding the DKA severity (2020 vs. 2019) 32.35% vs. 11.54% were severe (p = 0.026), 17.65 vs. 13% were moderate (p = 0.759), and 2.94 vs. 15.38% were mild (p = 0.081). None of the analyzed patients were COVID-19 positive.

Conclusions
During the COVID-19 pandemic lockdown changes in society and health care system, the DKA rate has increased by 12 percentage points with more severe cases noted in children with newly diagnosed T1D. Regular education of the whole society about the symptoms of diabetes could contribute to faster diagnosis of T1D and reduction of DKA prevalence.