Akceptacja choroby, przestrzeganie zaleceń terapeutycznych, a poziom stresu u chorych hemodializowanych

Wstęp
Celem badań była analiza wpływu czynników socjologicznych i medycznych na poziom akceptacji choroby, przestrzegania zaleceń oraz nasilenia stresu oraz ocena korelacji między nimi u pacjentów hemodializowanych.

Materiał i metody
Badaniem objęto 66 pacjentów w wieku 32-92 lata, leczonych metodą dializoterapii w Stacji Dializ Da Vita Clinic w Pile, Polska. Kryteria włączenia do badań stanowiły: wiek >18 r.ż., terapia nerkozastępcza metodą hemodializy oraz wyrażenie świadomej zgody na udział w badaniu. Badania przeprowadzono z zastosowaniem metody sondażu diagnostycznego wykorzystując technikę kwestionariuszową. Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Skala dostosowania się do zaleceń farmakologicznych ARMS, Skala Akceptacji Choroby AIS, Skalę Odczuwanego Stresu PSS10 oraz kwestionariusz ankiety własnej.

Wyniki
Badania wykazały, że pacjenci przyjęli neutralną postawę wobec choroby. Wykazano istotny statystycznie wpływ wieku, aktywności zawodowej, zadowolenia z wyboru leczenia, występowania objawów niepożądanych oraz chorób współistniejących na akceptację choroby pacjentów leczonych hemodializami. Wykazano istotną statycznie korelację pomiędzy AIS a PSS10. Nasilenie stresu istotnie korelowało z uzyskanym ogólnym wynikiem ARMS i skalą przyjmowania leków.

Wnioski
Akceptacja choroby przez pacjentów hemodializowanych jest na neutralnym poziomie, przy czym osoby starsze charakteryzowały się niższym poziomem w porównaniu do młodszych pacjentów. Zadowolenie z leczenia, brak objawów niepożądanych w trakcie terapii czy chorób współistniejących ułatwiają jej akceptację. Długi czas dializoterapii, niezadowolenie z zastosowanej techniki leczenia nerkozastępczego i choroby współistniejące nasilają zjawisko stresu wśród pacjentów z PNN schyłkową. Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych było na poziomie średnim. Większe nasilenie stresu przyczyniło się do gorszego przestrzegania zaleceń terapeutycznych. Mniejsze nasilenie stresu wpływa na wyższy poziom akceptacji choroby.



Introduction
The aim of this study was to analyze the influence of sociological and medical factors on levels of disease acceptance, adherence to recommendations, and severity of stress, as well as assessing correlations between them in hemodialyzed patients.

Material and methods
The study included 66 patients aged between 32 and 92 years who were treated with hemodialysis in Piła, Poland. The inclusion criteria: the age of 18 or above, treatment with renal replacement therapy with the hemodialysis method, and informed consent for participation in the study. The study was carried out using the diagnostic poll method used: Adherence to Refills and Medication Scale (ARMS), Acceptance of Illness Scale (AIS), Perceived Stress Scale (PSS-10), and author’s own questionnaire.

Results
Studies showed that patients had a neutral attitude towards the disease. A statistically significant influence of age, professional activity, satisfaction with treatment choice, presence of adverse effects, and concomitant diseases on patient’s acceptance of the disease was established. Statistically significant correlations between AIS and PSS-10 were determined.

Conclusions
The patient’s disease acceptance was on a neutral level. The elderly characterize with a lower level of acceptance in comparison with younger patients. Satisfaction with treatment, lack of adverse effects, and concomitant diseases help with disease acceptance. Long treatment duration, discontent with the treatment, suffering from concomitant diseases exacerbate stress. Adherence to therapeutic recommendations was on an average level. Greater stress contributes to worse adherence to therapeutic recommendations. A decrease in stress improves the level of disease acceptance.