Palenie papierosów przez młodzież uczęszczającą do szkół promujących zdrowie – wybrane przyczyny i struktura

Cel pracy
Palenie papierosow wśrod młodzieży staje się coraz poważniejszym problemem. Rozwiązanie problemow związanych z paleniem papierosow może przynieść stała przebudowa wzorcow postępowania, systematyczna zmiana obyczajow i wzorcow kulturowych, wpisana w edukacyjne programy antynikotynowe Szkoł Promujących Zdrowie. Celem tego badania była ocena struktury palenia papierosow, czynnikow demograficznych i środowiskowych determinujących palenie papierosow przez młodych ludzi w szkołach promujących zdrowie.

Materiał i metody
Badanie przeprowadzono w pięciu szkołach promujących zdrowie w Tarnowie i okolicach (gimnazjum, liceum). W badaniu wzięło udział 663 uczniow w wieku 13-18 lat. Badanie zostało przeprowadzone dwa razy wśrod tych samych osob: kiedy uczestnicy rozpoczęli naukę i pod koniec edukacji. Uczniowie wypełnili autorski kwestionariusz ankiety, w ktorym pytania zostały oparte na raporcie HBSC.

Wyniki
W pierwszym badaniu palenie papierosow zadeklarowało 32,0% uczniow (chłopcy – S=1,15; SD=0,36; dziewczęta – S=1,12, SD=0,32). W drugim badaniu palenie zadeklarowało 37,3% uczniow (chłopcy – S=1,3, SD=0,36; dziewczęta – S=1,18; SD=0,39). Chłopcy kiedykolwiek palili znacznie częściej niż dziewczęta (pierwsze badanie – p=0,0131, drugie badanie – p=0,0028). Na wsi mieszkało statystycznie istotnie więcej osob palących papierosy (28,5%) w porownaniu do osob mieszkających na obszarach miejskich (19,9%) (p=0,006).

Wnioski
Badanym szkołom promującym zdrowie nie udało się opoźnić i zapobiec inicjacji tytoniowej wśrod młodzieży. Skutecznej profilaktyki nie sposob było realizować rownież bez wsparcia rodzicow.



Aim
Smoking among young people is becoming an increasingly serious problem. The solution to the problems related to smoking can be brought about by the constant reconstruction of behavior patterns, a systematic change of customs and cultural patterns, included in the educational anti-smoking programs of Health Promoting Schools. The aim was to evaluate the structure of cigarette smoking, the demographic and environmental factors that determine smoking among young people.

Material and methods
The study was conducted in five Health Promoting Schools in Tarnow (Junior High School, High School). 663 students from five schools participated in the study, age 13-18. The study has been conducted two Times among the same sample: when the participants started school and in the end of education. The students completed an author`s questionnaire based on the HBSC report.

Results
Cigarette smoking was declared by 32.0% of the students in the first study (boys – S=1,15; SD=0,36; girls – S=1,12, SD=0,32). In the second study, cigarette smoking was declared by 37.3% (boys – S=1,3, SD=0,36; girls – S=1,18; SD=0,39). Boys have ever smoked significantly more often than girls (1st study – p=0.0131, 2nd study – p=0.0028). There were statistically significantly more people living in rural areas and smoking cigarettes (28.5%) compared to people living in urban areas (19.9%) (p=0.006). During school education, both boys and girls increased the number of cigarettes smoked and the frequency of smoking.

Conclusions
The health promoting schools surveyed failed to delay and prevent tobacco initiation among adolescents. Effective prophylaxis cannot be implemented also without the support of parents.